Van chặn lửa (fire damper) là thiết bị an toàn quan trọng trong hệ thống thông gió và điều hòa không khí, có nhiệm vụ tự động đóng khi xảy ra cháy để ngăn lửa và khói lan truyền qua đường ống gió. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành hoặc thử nghiệm, thực tế thường gặp hiện tượng cánh van chặn lửa bị kẹt, không đóng hoặc không mở hoàn toàn. Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là cánh van có kích thước lớn và dễ va chạm vào các cạnh ống gió trong đường ống.
Nguyên nhân hiện tượng kẹt cánh van chặn lửa
1. Kích thước cánh van lớn, khoảng hở lắp đặt không đủ
Cánh van chặn lửa thường có:
- Kích thước lớn,
- Kết cấu dày và nặng để chịu nhiệt và ngăn lửa.
Khi cánh van mở ra:
- Quỹ đạo chuyển động chiếm nhiều không gian,
- Nếu khoảng hở giữa cánh van và thành ống gió không đủ, cánh van dễ va vào cạnh ống, gây kẹt hoặc không thể đóng kín.
2. Mép ống gió không được xử lý đúng kỹ thuật
Trong quá trình gia công ống gió:
- Mép tôn có thể bị ba via, sắc cạnh,
- Cạnh bích hoặc gân tăng cứng nhô vào trong ống.
Những chi tiết này dễ mắc vào cánh van khi đóng/mở, đặc biệt với van kích thước lớn.
3. Lắp đặt van chặn lửa không đúng vị trí
Một số lỗi lắp đặt thường gặp:
- Van đặt quá sát bích ống,
- Không chừa khoảng trống cho cánh van mở,
- Van lắp lệch trục hoặc không đồng tâm với ống gió.
Điều này làm cánh van không chuyển động đúng quỹ đạo thiết kế, dẫn đến kẹt.
4. Biến dạng ống gió hoặc thân van
Trong quá trình vận chuyển, thi công:
- Ống gió bị móp méo,
- Thân van bị cong vênh.
Sự biến dạng này làm giảm khe hở cần thiết, khiến cánh van dễ chạm cạnh ống khi hoạt động.
5. Bụi bẩn và dị vật trong đường ống
Bụi xây dựng, vít, mảnh kim loại rơi vào ống gió có thể:
- Nằm tại vị trí cánh van quét qua,
- Gây cản trở chuyển động của cánh van.
Cách khắc phục hiện tượng kẹt cánh van chặn lửa
1. Chừa đủ khoảng hở theo khuyến cáo kỹ thuật
Khi thiết kế và lắp đặt cần:
- Tuân thủ kích thước lắp đặt của nhà sản xuất,
- Chừa đủ khoảng trống hai bên cánh van,
- Không đặt bích hoặc gân tăng cứng ngay tại vị trí cánh van mở.
2. Xử lý kỹ cạnh ống gió tại vị trí lắp van
- Mài nhẵn các cạnh sắc, ba via,
- Không để gân, đinh rive nhô vào trong ống,
- Đảm bảo bề mặt trong ống phẳng và sạch.
3. Lắp đặt van chặn lửa đúng trục và đúng vị trí
- Đảm bảo van lắp thẳng, không lệch,
- Đồng tâm giữa van và ống gió,
- Cố định chắc chắn, tránh xô lệch trong quá trình vận hành.
4. Kiểm tra vận hành trước khi nghiệm thu
- Thử đóng/mở cánh van bằng tay,
- Quan sát trực tiếp quỹ đạo chuyển động,
- Phát hiện và xử lý ngay các điểm va chạm.
Việc này đặc biệt quan trọng với van chặn lửa kích thước lớn.
5. Vệ sinh đường ống và khu vực van
- Làm sạch bụi bẩn, dị vật trong ống,
- Đảm bảo khu vực quanh cánh van không có vật cản.
6. Bố trí cửa thăm (access door) để kiểm tra định kỳ
Cửa thăm giúp:
- Quan sát cánh van trong quá trình vận hành,
- Xử lý kẹt nhanh chóng nếu xảy ra,
- Đảm bảo van luôn sẵn sàng hoạt động khi có cháy.
Kaiyo Việt Nam nhận tư vấn sản xuất và lắp đặt van ngăn cháy tiêu chuẩn EI
Hiện tượng kẹt cánh van chặn lửa thường xuất phát từ việc cánh van có kích thước lớn, thiếu khoảng hở lắp đặt và va chạm với cạnh ống gió. Để khắc phục triệt để, cần chú trọng từ khâu thiết kế, gia công ống, lắp đặt đến kiểm tra vận hành. Một van chặn lửa chỉ thực sự an toàn khi cánh van có thể đóng/mở trơn tru, không bị cản trở trong mọi điều kiện.
Bài viết liên quan: