Trong hệ thống thông gió và điều hòa không khí (HVAC), ống gió và van gió là hai bộ phận quan trọng, phối hợp với nhau để dẫn và điều tiết lưu lượng không khí. Nhiều người thắc mắc vì sao tôn dùng để chế tạo van gió thường có độ dày lớn hơn tôn làm ống gió, dù cùng nằm trong một hệ thống. Nguyên nhân đến từ yêu cầu kỹ thuật, cơ học và độ bền vận hành của từng bộ phận cần độ dày tôn khác nhau
1. Van gió chịu lực cơ học lớn hơn ống gió
Ống gió chủ yếu có nhiệm vụ dẫn không khí, áp suất phân bố tương đối đều trên toàn bộ bề mặt. Trong khi đó, van gió (van điều chỉnh lưu lượng, van chặn, van VCD…) phải chịu lực tập trung tại các vị trí như:
- Trục van
- Cánh van
- Khung van
Khi đóng/mở van, lực tác động không chỉ đến từ áp suất gió mà còn từ mô-men xoắn của cơ cấu truyền động (tay gạt, motor). Nếu tôn quá mỏng, van dễ bị cong vênh, biến dạng, làm kẹt cánh hoặc đóng mở không kín.
2. Yêu cầu độ kín khít cao
Van gió có chức năng điều tiết hoặc chặn hoàn toàn dòng khí, do đó đòi hỏi độ kín khít cao hơn nhiều so với ống gió. Tôn dày giúp:
- Giữ hình dạng ổn định của khung và cánh van
- Giảm biến dạng khi chịu áp suất gió
- Đảm bảo khe hở nhỏ, hạn chế rò rỉ khí
Ngược lại, ống gió chỉ cần đảm bảo độ kín tương đối và có thể tăng cứng bằng gân, nẹp mà không cần dùng tôn quá dày.
3. Van gió thường xuyên đóng – mở trong quá trình vận hành
Trong suốt vòng đời sử dụng, van gió phải đóng mở nhiều lần, đặc biệt với các hệ thống điều khiển tự động. Việc này tạo ra:
- Ma sát liên tục giữa các bộ phận
- Rung động cục bộ tại trục và cánh van
Tôn dày giúp van chống mài mòn, giảm rung, tăng độ ổn định, từ đó kéo dài tuổi thọ và hạn chế hư hỏng trong quá trình vận hành.
4. Đảm bảo độ cứng vững và chính xác khi lắp đặt
Van gió thường được lắp tại các vị trí quan trọng như:
- Đầu nhánh ống
- Trước hoặc sau quạt
- Khu vực cần cân chỉnh lưu lượng
Nếu van bị biến dạng trong quá trình vận chuyển hoặc lắp đặt, khả năng làm việc sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Tôn dày giúp van giữ được độ vuông, phẳng và chính xác kích thước, đảm bảo lắp đặt thuận lợi và hoạt động ổn định.
5. Yêu cầu an toàn và tiêu chuẩn kỹ thuật
Nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật trong ngành HVAC quy định độ dày tối thiểu của tôn làm van gió phải lớn hơn ống gió, đặc biệt với van kích thước lớn hoặc dùng trong hệ thống áp suất cao. Điều này nhằm:
- Ngăn ngừa biến dạng khi xảy ra sự cố áp suất
- Đảm bảo an toàn cho hệ thống và người vận hành
Vì vậy độ tôn của Van lúc nào cũng phải cao hơn độ dày tôn ống gió
Việc sử dụng tôn dày hơn cho van gió so với ống gió là yêu cầu tất yếu xuất phát từ chức năng điều tiết, chịu lực tập trung, yêu cầu độ kín và tần suất vận hành cao của van. Lựa chọn đúng độ dày vật liệu không chỉ giúp van hoạt động chính xác, bền bỉ mà còn đảm bảo hiệu quả và an toàn cho toàn bộ hệ thống thông gió – điều hòa không khí.
Bài viết liên quan: