Van chặn lửa (fire damper) là thiết bị an toàn quan trọng trong hệ thống thông gió và điều hòa không khí, có nhiệm vụ tự động đóng khi xảy ra hỏa hoạn nhằm ngăn lửa và khói lan truyền qua đường ống gió giữa các khoang cháy. Để đảm bảo van luôn hoạt động đúng chức năng trong suốt vòng đời sử dụng, việc bố trí cửa thăm (access door) bên cạnh van chặn lửa là yêu cầu bắt buộc trong thiết kế và thi công. Điều này xuất phát từ nhiều lý do kỹ thuật và an toàn. Cửa thăm access door là loại cửa gió dùng để kiểm tra tình trang van chặn lửa trong hệ thống.
Phục vụ kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ
Van chặn lửa là thiết bị cơ khí có các bộ phận như:
- Cánh van,
- Trục quay,
- Lò xo hồi,
- Cầu chì nhiệt.
Theo thời gian, các bộ phận này có thể:
- Bám bụi,
- Bị kẹt cơ cấu,
- Giảm độ linh hoạt.
Cửa thăm cho phép kỹ thuật viên tiếp cận trực tiếp van để kiểm tra tình trạng hoạt động và bảo dưỡng định kỳ mà không cần tháo dỡ ống gió hoặc kết cấu xung quanh.
Kiểm tra và thử nghiệm hoạt động của van
Van chặn lửa cần được:
- Thử nghiệm đóng/mở,
- Kiểm tra cầu chì nhiệt,
- Đánh giá độ kín khi đóng.
Cửa thăm giúp quan sát trực tiếp cánh van trong quá trình thử nghiệm, đảm bảo van hoạt động đúng khi có sự cố cháy. Nếu không có cửa thăm, việc kiểm tra gần như không thể thực hiện sau khi công trình hoàn thiện.
Phát hiện sớm sự cố và hư hỏng
Thông qua cửa thăm, có thể:
- Phát hiện kẹt cánh van,
- Nhận biết lò xo yếu, gãy,
- Kiểm tra cầu chì bị ăn mòn hoặc lắp sai.
Việc phát hiện sớm giúp khắc phục kịp thời, tránh tình trạng van không đóng khi xảy ra cháy – một rủi ro rất nghiêm trọng về an toàn.
Đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn và quy định PCCC
Nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định PCCC yêu cầu:
- Van chặn lửa phải được lắp đặt sao cho có thể kiểm tra và bảo trì,
- Phải bố trí cửa thăm ở vị trí thuận tiện, gần van.
Thiếu cửa thăm có thể dẫn đến:
- Không đạt yêu cầu nghiệm thu,
- Bị yêu cầu cải tạo, bổ sung sau khi hoàn thiện,
- Gia tăng chi phí và ảnh hưởng tiến độ.
Hỗ trợ sửa chữa và thay thế linh kiện
Trong quá trình sử dụng, có thể cần:
- Thay cầu chì nhiệt,
- Điều chỉnh cơ cấu đóng,
- Vệ sinh bụi bẩn bên trong ống gió tại vị trí van.
Cửa thăm giúp thực hiện các công việc này nhanh chóng, an toàn và không phá dỡ công trình.
Đảm bảo van chặn lửa luôn ở trạng thái sẵn sàng
Van chặn lửa thường ở trạng thái mở và chỉ hoạt động khi xảy ra cháy. Nếu không được kiểm tra định kỳ, van có thể:
- Bị kẹt mà không ai biết,
- Mất khả năng đóng khi cần thiết.
Cửa thăm là giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả để đảm bảo van luôn sẵn sàng hoạt động khi có sự cố.
Cửa thăm access door là thành phần quan trọng trong công tác bảo trì hệ thống thông gió
Việc bố trí cửa thăm (access door) bên cạnh van chặn lửa không phải là yếu tố phụ, mà là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo an toàn cháy nổ. Cửa thăm giúp kiểm tra, bảo dưỡng, thử nghiệm và sửa chữa van một cách thuận tiện, đồng thời đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định PCCC. Một van chặn lửa chỉ thực sự an toàn khi có thể được tiếp cận và kiểm soát tình trạng hoạt động trong suốt quá trình sử dụng.
Bài viết liên quan: